روشنفكران شكست خورده، نصرت رحماني را بايكوت كردند

نهمین نشست از سلسله نشست‌های صد سال ادبیات ایران که به همت گروه هنر انجمن اندیشه و قلم برگزار شد، به شاعر کوچه‌ها اختصاص یافت و فیض شریفی و کاظم هاشمی در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی درباره نصرت رحمانی صحبت کردند.
به گزارش گیلان مصور و به نقل از روابط عمومی انجمن اندیشه و قلم، فیض شریفی در این نشست با بیان این‌که نصرت رحمانی را باید با اشعارش شناخت و اشعار او وصف همه چیزها از مسجد تا سیاهی و پلیدی است، افزود: نصرت شاعر کوچه‌ها بود و تفاوت او با شعرای دیگر، این بود که او از قسمت پایین جامعه حرف می‌زد‌، کاری که کسی قادر به انجام آن نبود.
این پژوهشگر و منتقد ادبی در ادامه به بیان چند خاطره از دوران همراهی با زنده‌یاد نصرت رحمانی پرداخت و گفت: نصرت هم مانند سهراب سپهری و فروغ فرخزاد نقاش بوده است و حتی در دوره جوانی به ورزش هم بسیار می‌پرداخت و از این رو به قول شاملو، نصرت رحمانی بلوری چند وجهی است. از هر طرف به او نگاه کنیم، نیکی و زیبایی می‌بینیم و مجموع این علل باعث شد نصرت چهره‌ای شناخته شده در بین تمامی اقشار جامعه باشد.
وی در ادامه به هم عصر بودن فروغ فرخزاد هم اشاره‌ای کرد و در مقایسه آن دو گفت: شهرت فروغ چند دلیل مهم داشت و مهمترین آنها این بود که او زن بود و حضورش اتفاقی جدید در ادبیات بود. او زود از دنیا رفت و شهرت او باعث در حاشیه قرار گرفتن شعرای دیگر مانند نصرت رحمانی شد.
در این نشست کاظم هاشمی، پژوهشگر ادبی با بیان این که شعر فارسی تا قبل از مشروطه بیشتر در خدمت حکومت‌ها بود، اظهار کرد: شعر نیمایی نه تنها برای حکومت‌ها نیست، بلکه علیه آنهاست و نصرت رحمانی هم اگر علیه حکومت نبود، هرگز با آنها هم نبود.
وی افزود: اگر احمد شاملو با چراغی به جنگ با سیاهی می‌رود، نصرت خلاف او عمل می‌کند و به تابوشکنی می‌پردازد و جامعه نیز او را به خاطر همین تابوشکنی‌ها و به سوال کشیدن اخلاقیات سنتی طرد کرد. ولی از این اتفاق بدتر برای نصرت، بایکوت شدن توسط جامعه هنری و سردمداران ادبیات در آن زمان بود.
هاشمی در ادامه خاطرنشان کرد: نصرت رحمانی تنها تا کتاب سوم خود شاعر کوچه‌هاست و پس از آن پا را فراتر می‌گذارد و به مردم و حتی روشنفکران شکست خورده در کودتای ۳۲ می‌پردازد. نصرت چیزهایی را می‌دید و ماهیت شعری به آنها می‌داد که کسی نمی‌خواست آنها را ببیند.
او در پایان پرداختن به اروتیک، اعتیاد، یاس و مرگ را از مهم‌ترین شاخصه‌های شعر نصرت رحمانی دانست و مدعی شد علت تناقض در آثار رحمانی، تناقض جامعه در آن زمان بوده است.
فیض شریفی در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: نصرت تمام اتفاقاتی که پیرامونش و در جامعه می‌افتاد را می‌دید، ولی این زبان نصرت بود که از آنها با استعاره استفاده می‌کرد. نصرت رحمانی از لحاظ ابعاد سیاسی شعر قوی‌ای دارد، اما گاهی تصنعات او را درگیر می‌کند. او اوایل اشعار خام و مقلدانه‌ای داشت. به نظر من جریان‌ها حرکت می‌کنند، ولی موج ها پایدارترند و همین موضوع در زمان نصرت هم وجود داشت و تاریخ به وجود آن گواهی می‌دهد.
نصرت رحمانی زاده ۱۳۰۸ در تهران – درگذشته ۱۳۷۹ در رشت و یکی از شاعران معاصر نوگرای ایران است. در دهه چهل و پنجاه شمسی، نصرت رحمانی طرفداران زیادی در میان مردم به ویژه جوانان داشت. او اواخر عمر در شهر رشت زندگی می‌کرد.در همین شهر از دنیا رفت و در گورستان سلیمان داراب در کنار مقبره میرزا کوچک جنگلی و شیون فومنی به خاک سپرده شد.