گیلان مصور-مهری شیرمحمدیبه مناسبت ۱۲دی و روز رشت، تور پیاده رشت گردی ویژه کودکان و مادران به همت حوزه بازآفرینی سازمان عمران شهرداری رشت و گروه ادبیات خلاق برگزار شد. در این پیاده گردی، کودکان با هویت های معماری رشت آشنا و خواستار توقف تخریب بناهای تاریخی باقیمانده در محله ساغریسازان شدند.صبحگاه روز جمعه، ۱۲دی ماه، سکوت محله ساغریسازان با هیاهوی کودکان شکسته می شود. کودکانی که همراه مادران خود قرار است پیاده محله ساغریسازان را بگردند و از تک بناهای تاریخی بجامانده در آن بازدید نمایند.در میان شادی کودکانی که به مناسبت ۱۲دی، روز رشت در برنامه تور پیاده رشت گردی شرکت کرده اند، تندیس «مرد ساغری دوز» در ورودی این محله قدیمی لبخند می زند با ۳لنگه کفش دوخته ای که سالهاست بالای سرش آویزان کرده است.صبحگاه سرد دی ماه، عطر آش طوطی در میانه محله پیچیده و کدوتنبل هایی که «حاج رجب» در تشت مسی خود پخته است. سالهای سال است که تابستان های حاج رجب با بستنی هایش خنک می شود و زمستان هایش با کدو و لبوی پخته گرم می شود. و مردمانی که به طعم خوراک های سنتی این دو عادت کرده اند.اگر شیوع ویروس کرونا نبود، بی شک تعداد شرکت کنندگان در برنامه های پیاده رشت گردی بیشتر بود و دفعات آن افزونتر. اما، نمی شد از روز رشت گذشت و با رعایت پروتکل های بهداشتی، از محله ساغریسازان دیدن نکرد.
یکی از مادران حاضر در این برنامه می گوید: برگزاری چنین برنامه هایی از نشست های تخصصی در سالن های در بسته موثر تر است. زیرا کودکان و نوجوانان و دیگر اقشار جامعه از نزدیک با مفهوم بافت و خانه های تاریخی آشنا می شوند.معاون بازآفرینی سازمان عمران و بازآفرینی، شخصا همراه گروه آمده تا درباره اهداف این برنامه توضیح دهد. تور رشت گردی توسط سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهرداری رشت و گروه ادبیات خلاق رشت تدارک دیده شده است. آن هم برای گروه سنی که همه امیدها بدانها دوخته شده است.خاطره محجوب، با اشاره به تندیس مرد ساغری دوز می گوید: وجه تسمیه این محله، از حرفه «ساغری دوزی» شکل گرفته است. ساغری به چرمی دباغی شده حیوانات می گفتند که با آن نوعی کفش درست می کردند. در محله رودبارتان، کشتارگاهی بود که پوست حیوان ذبح شده را دباغی و سپس از آن کفش می دوختند. ولی اکنون این حرفه منسوخ شده است.معاون بازآفرینی ادامه می دهد: نخستین سکونت ها در رشت در حوالی رودخانه زرجوب شکل گرفت و کم کم با توسعه آن، محلات دیگری همچون رودبارتان، ساغریسازان، بادی اله، سبزه میدان، پیرسرا و … شکل گرفت.محجوب می افزاید: رشت قدیم با آنچه امروز می بینیم بسیار متفاوت است. رشت شامل چند محله قدیمی با خانه باغ های بزرگ بود و در هر محله، مسجد، حمام و بازار فروش محصولات محلی وجود داشت که نیاز ساکنان را برطرف می کرد.
وی، با اشاره به شکل گیری بازار اصلی شهر و کاروانسرایی هایی که بخاطر تجارت ابریشم رونق داشت، ادامه می دهد: بافت ساغریسازان در امتداد بازار اصلی و هسته مرکزی شهر بود. در دوران پهلوی اول و دوم با احداث خیابان های امام، مطهری و شریعتی، هسته سکونتی از بافت بازار جدا گردید و متاسفانه با توسعه شهر بدون لحظ کردن حفظ بافت های تاریخی، خانه های قدیمی تخریب و جای آن آپارتمان های چند طبقه ساخته شد. به نحوی که در حال حاضر در محلات قدیمی تنها تک بنای تاریخی بجامانده است.توضیحات معاون بازآفرینی در امتداد مسیر رشت گردی ادامه دارد و درباره خانه هاو مالکین آنها توضیح می دهد. از ساکنان قدیمی این محله از خاندان تاجر و با نفوذ سمیعی، از خانه ای که متعلق به نوه دختری ناصرالدین شاه قاجار بود و اکنون بخشی از آن به عنوان«کافه ترنج» تغییر کاربری یافته است. از حمام حاجی، مسجد حاج سمیع و مسجد گلدسته ساغریسازان که در دوره قاجار ساخته شده بود و گلدسته آن در زلزله سال ۱۳۶۹ تخریب و تابستان سال گذشته توسط یک خیر به نام قطب زاده از نو ساخته شد.از خانه نصرت اعظم سمیعی می گوید که در فهرست آثار ملی ثبت شده است. خانه ای که گفته شده، کودکی های پروفسور مجید سمیعی را به یادگار دارد و بعدها به آموزش و پرورش هدیه شد و مدتها به عنوان مدرسه تغییر کاربری پیدا کرد. از سردر زیبای حمام حاجی و کاشیکاری هایی که اخیرا توسط اداره کل میراث فرهنگی مرمت شده است.
از خانه علوی، بقعه خواهر امام، از خانه مفخم السلطنه و تالش خان و مدرسه دخترانه شاهدخت که خراب کردند و دهها عمارت باشکوه دیگر که نابود گشت.معاون بازآفرینی از فعالیت های این حوزه در شهرداری رشت گفت که تلاش دارد سرو سامانی به فضاهای شهری به لحاظ کارکرد بدهد و شناسایی و کمک به احیا و مرمت ساختمان قدیمی بخشی از این فعالیت هاست. محجوب ادامه می دهد: تقسیم عادلانه خدمات برای محلاتی که از امکانات کمتر برخوردار شده اند، بخش دیگری از فعالیت های حوزه بازآفرینی است.درهای کشیده و پنجره های عمودی و سقف های سفال چین خانه های سمیعی و علوی و تالش خان و حیاط های مشجر به بازدیدکنندگان رنگ و بوی زندگی می بخشد و انگار در ناخودگاه هر بیننده ای معنای زندگی را متبادر می کند.مسئول گروه ادبیات خلاق که برای اجرای این برنامه همکاری نموده، می گوید: امروزه شیوه‌های آموزش به کودکان بسیار تغییر کرده است.دلارام جباری می افزاید: گروه ادبیات و نگارش خلاق کودکان و‌نوجوانان، با درنظر داشتن شیوه‌های نوین آموزشی در حوزه‌ی انسانگرایی، به دنبال فراهم کردن بستری برای افزایش تجربه‌ی زیست کودکان می باشد.وی، با اشاره به انتخاب ۱۲دی به عنوان روز رشت تصریح می کند: فارغ از اختلاف‌نظرهایی که برای انتخاب چنین تاریخی برای گرامیداشت این روز وجود دارد، روز رشت بهانه‌ای است تا به دنبال راه‌کارهایی برای توجه به هویت‌یابی محلی کودکان و نوجوانان باشیم. موضوع مهمی که به نظر می‌رسد در عصر جدید روبه فراموشی است.
جباری تاکید می کند: یکی از چالش‌های بزرگ نسل جوان امروز جامعه ما چالش هویتی است. نسل امروز نسبت به نسل گذشته، همگرایی هویتی کمتری دارد. بنابراین، دسترسی به نمادهای فرهنگی، تاریخی، بومی و آیینی شهر و آشنایی با زیست بوم منطقه‌ای بخشی از هویت محلی محسوب می‌شود. کسب هویت محلی، در نهایت احساس تعلق فرد به ارزش‌ها،نمادها، آیین و رسوم ملی را نیز افزایش میدهد. در واقع هویت محلی بخشی از هویت ملی ست و لازم و ملزوم یکدیگرند.سئول گروه ادبیات خلاق می افزاید: توجه به هویت محلی از دوران کودکی که خاستگاه، ریشه و بنیاد اساسی هویت هر انسانی را تشکیل میدهد، شکل می گیرد. در همین راستا بهترین نوع آموزش قرار دادن کودکان در بستر تاریخی و فرهنگی شهر است.جباری ادامه می دهد:گروه ادبیات و نگارش خلاق کودکان و نوجوانان رشت، با هدف توجه به حفظ میراث فرهنگی و بافت بومی شهر رشت با کمک حوزه بازآفرینی سازمان عمران شهرداری رشت، اقدام به برگزاری این برنامه نمود و با استقبال بسیار خوبی از سوی خانواده‌ها و کودکان ۸ تا ۱۲ سال مواجه شد.وی ابراز امیدواری کرد، با تداوم اجرای چنین برنامه هایی ، برای پاسداشت هرچه بهتر فرهنگ غنی شهر و کشورمان گام اساسی برداریم.رشت گردی کودکان با لباس های زیبای محلی، از ابتدا تا انتهای ساغریسازان ادامه داشت. عطر چای محلی در خانه طیبی که تبدیل به کافه چرخ شده، خستگی کودکان را می زدود و ضرب آهنگی که کودک رشتی در کافه می نواخت، تا عمق سفال های سقف و سنگفرش حیاط و تا عمق اندیشه کودکان به یادگار می ماند. به آن امید که دیگر خشت و ساروج هیچ عمارت دیگری، رنج کلنگ و تیشه نبیند.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
کلیه حقوق برای وبسایت گیلان مصور محفوظ است .
