کهنسالترین روزنامه نگار گیلان ناخوش احوال است؛ کارنامه شیخ جوادی در «طالب حق»

گیلان مصور- مهری شیرمحمدی

هفته پیش خبری در فضای مجازی پخش شد، مبنی بر اینکه «حاج شیخ محمد جوادی»، مدیر روزنامه «طالب حق» و کهنسال ترین روزنامه نگار گیلان در سن  ۹۵ سالگی به رحمت خدا رفته است.

هر چند این خبر بلافاصله تکذیب شد، اما آنچه مسلم است بیماری اقتضای کهولت سن است.

گیلان مصور، ضمن آرزوی سلامتی برای «شیخ جوادی»، نگاه گذرایی دارد به کارنامه فرهنگی این مطبوعاتی پرکار که بیش از ۲۷ سال توانست روزنامه خود را با چندین شماره ویژه نامه ضمیمه منتشر نماید.

«فریدون نوزاد» در «تاریخ جراید و مجلات گیلان از آغاز تا انقلاب مشروطه» ضمن معرفی این جریده می نویسد:« طالب حق از رونامه های بسیار خوب و متین و مورد تایید جامعه گیلان بود که «سال اول، شماره اول- تاریخ دوشنبه هشتم اردیبهشت ماه ۱۳۳۱، سوم شعبان ۱۳۷۱» را با قطع کوچک ۵/۳۴ در ۲۵ سانتی متر در ۴ صفحه منتشر می شد.»

عنوان اولین سرمقاله طالب حق با این عنوان بوده است: « هدف ما تحکیم مبانی حق و حقیقت است»

طالب حق در چایخانه زربافی رشت چاپ می شد و صاحب امتیاز از همان صفحات کوچک حداکثر استفاده را می کرد. هرچند بعدها توانست قطع جریده اش را بزرگتر نماید. بر اساس نوشته ی نوزاد، مقالات منتشر شده در این جریده می تواند در حوزه های مختلف سیاسی، دینی و اجتماعی به عنوان مرجع محققان باشد.

نویسندگان طالب حق

این مورخ همچنین یادآور می شود، که از جمله نویسندگان صاحب عقیده که در طالب حق قلم می زدند؛ حاج سید محمد تیاب، حاج محمد انشایی حاج حسن حجتی، ابراهیم فخرایی، اسحاق شهنازی، کیخسرو، ثباتی، سرهنگ، خوروش، دیلمانی، دکتر هادی جلوه، احمد هومن، ابراهیم جفرودی و محمود پورصالح بودند.

جریده ای که بیش از ۲۷ سال پیش از انقلاب منتشر می شد، توانست در ۲۱ دی ماه ۱۳۵۷ طی انتشار یک آگهی به تعطیلی نشریه اش اشاره نموده و نوید انتشار دوباره آن را دهد. در این آگهی اشاره دارد که عامل تعطیلی نشریه، «هویدا» بوده است.

نوزاد همچنین می نویسد که روزنامه «طالب حق» از سال ۱۳۳۵ به همت جوانان صاحب ذوق توانست سه  ماهنامه ضمیمه به نام های راه حق، پیشاهنگ و پادنگ منتشر نماید.

این اطلاعات به همراه دو سرمقاله و معرفی محتوای ضمیمه ها در چند صفحه، مختصر اطلاعاتی بود که در کتاب «تاریخ مطبوعات گیلان» می توان در مورد طالب حق مطالعه کرد. و نوزاد ننوشته است که بعد از انقلاب اسلامی، چند شماره طالب حق منتشر شده و تا چه سالی ادامه داشته است.

روزنامه نگاری در کسوت شهردار

با این حال، مسئول بخش اسناد سازمان اسناد و کتابخانه مرکزی شعبه گیلان می گوید، خوشبختانه تمامی شماره های طالب حق در کتابخانه شخصی شیخ جوادی موجود است و سازمان اسناد بنا دارد این جریده را تجدید چاپ نماید.

 علی امیری در مورد این مطبوعاتی کهنسال می افزاید: «حاج محمد جوادی» یکی از جوانان متجدد خمام  هست که بجز فعالیت های مطبوعاتی، در سال ۱۳۲۹ خورشیدی  نیز از طرف انجمن شهر خمام به عنوان شهردار این شهر انتخاب شد.

وی اضافه کرد: جوادی، دهه ۱۳۳۰ خورشیدی روزنامه طالب حق را راه اندازی کرد. و برخی از روحانیون و عاظ معروف رشت مثل مرحوم آشیخ حسن حجتی، در این جریده قلم می زدند. جوادی از مردان فعال رشت در امور اجتماعی شهر رشت نیز بود و سالها در امور  عام المنفعه مشارکت فعالی داشت و  متولی موقوفه ای هم بود و با چند بنیاد خیریه همکاری داشت و در تمام سالهایی که توان جسمی داشت، خدمات شایانی به جامعه کرد.

امیری در مورد دیگر تالیفات جوادی نیز ابراز کرد: جد مادری شیخ جوادی، «حاج ملک» نام داشت و در سفری که به حج داشت، سفرنامه ای نوشته است. تنها تالیف جوادی، تصحیح  این سفرنامه است که با مقدمه ی شادروان «جعفر خمامی زاده» منتشر شده است.

جمع آوری خاطرات شفاهی شیخ جوادی

مسئول اسناد سازمان اسناد گیلان در مورد روزنامه طالب حق می گوید: سری کامل روزنامه ای که جوادی چاپ می کرد، در کتابخانه شخصی وی در محله ساغریسازان موجود است. و به خاطر  قدمت حتما لازم است که اسکن شده و به عنوان اسناد تاریخی این شهر تجدید چاپ شود.

امیری یادآور می شود: در چند جلسه خاطرات شفاهی جوادی از طرف بخش اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی گیلان ضبط شده است و امیدواریم بتوانیم به زودی در یک طرح جامع یادمانده های او (خاطرات شفاهی) منتشر شود.

وی تاکید می کند: سازمان اسناد، برای تجدید چاپ نشریات قدیمی گیلان از جمله طالب حق برنامه دارد اما بخاطر برخی محدودیتها در امکانات تاکنون موفق به انجام آن نشده است.

عکسهای لوگوی طالب حق از مجموعه اسناد شادوران فریدن نوزاد می باشد.